จากความสำเร็จในการพัฒนาพื้นที่สูงภายใต้โครงการหลวงโมเดล และองค์ความรู้ที่สั่งสมมากว่า 5 ทศวรรษ โครงการหลวงจึงตั้งเป้าหมายการขยายองค์ความรู้ และรูปแบบการพัฒนาไปสู่การใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวาง ทั้งในประเทศและนานาชาติ โดยเมื่อปีพุทธศักราช 2562 โครงการหลวงประกาศเจตนารมณ์ในการจัดตั้งสถาบันการเรียนรู้การพัฒนาทางเลือกอย่างยั่งยืนในเวทีการประชุมวิชาการนานาชาติ ต่อมาในการประชุมคณะกรรมการ กปส. ประจำปี 2563 ได้เห็นชอบในหลักการของสถาบันการเรียนรู้โครงการหลวง และให้หน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องร่วมมือสนับสนุนการเรียนรู้ พร้อมขยายสู่การใช้ประโยชน์ในการพัฒนาประเทศให้กว้างขวาง

 วัตถุประสงค์ของการจัดตั้งสถาบันการเรียนรู้มูลนิธิโครงการหลวง 

• เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสปีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ 72 พรรษา และสนองพระราชปณิธาน สืบสาน รักษา และต่อยอด พระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

• เพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ทรงก่อตั้งมูลนิธิโครงการหลวง และทรงพระราชทานหลักการพัฒนาทางเลือกบนพื้นที่สูงอย่างยั่งยืน

• เพื่อเป็นสถาบันการเรียนรู้ที่ถ่ายทอดองค์ความรู้จากผลสำเร็จของการพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืนของโครงการหลวง อันเป็นประโยชน์อย่างมีคุณค่าแก่ประชาชนชาวไทยและชาวโลก

• เพื่อพัฒนาและต่อยอดศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรโครงการหลวง ชนกาธิเบศรดำริ และสถานีเกษตรหลวง/ศูนย์พัฒนาโครงการหลวง เป็นแหล่งของการศึกษาเรียนรู้ และฝึกปฏิบัติตามแนวทางปฏิบัติที่ดีตามแนวทางโครงการหลวง ให้เป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวางในระดับชาติและนานาชาติ

 ภาพรวมหลักสูตรการเรียนรู้มูลนิธิโครงการหลวง 

มูลนิธิโครงการหลวงดำเนินการพัฒนาหลักสูตรการเรียนรู้ในรูปแบบการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวง (โครงการหลวงโมเดล) และด้านวิชาการในสาขาต่าง ๆ จากประสบการณ์การทำงานตลอดเวลากว่า 55 ปี ภายใต้ “ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรโครงการหลวง ชนกาธิเบศรดำริ” และสถาบันการเรียนรู้มูลนิธิโครงการหลวงกรุงเทพฯ และพื้นที่ปฏิบัติงานของมูลนิธิโครงการหลวง 39 แห่ง เพื่อจัดทำหลักสูตรการเรียนรู้ที่มีความเฉพาะตามบริบทของพื้นที่ รวมถึงสาขาวิชาที่มูลนิธิโครงการหลวงมีองค์ความรู้และมีความเชี่ยวชาญ โดยได้สร้างรูปแบบการเรียนรู้ที่หลากหลายที่เหมาะสมกับทุกกลุ่มเป้าหมาย ประกอบด้วย

- หลักสูตรระยะสั้น ระยะกลาง และระยะยาว สำหรับ 9 กลุ่มเป้าหมาย 1) ประชาชนทั่วไป/เยาวชน 2) เกษตรกร 3) ผู้นำชุมชนบนพื้นที่สูง 4) ผู้นำสตรี 5) นักเรียน/นักศึกษา 6) นักวิชาการ/นักวิจัย 7) นักธุรกิจ/ผู้ประกอบการ 8) ผู้บริหารองค์กร และ 9) นักพัฒนา/นักวิชาการนานาชาติ

- หลักสูตรการเรียนรู้มูลนิธิโครงการหลวง ประกอบด้วย หลักสูตรภาษาไทย และหลักสูตรนานาชาติ โดยมีสาระหลักสูตร 3 ส่วน ได้แก่

ส่วนที่ 1 : หลักวิชาการพื้นฐาน

• ที่มาของโครงการหลวง
• พระราชปณิธานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
• พระราชประสงค์ และหลักการพระราชทานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล อดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่นำไปสู่การบรรลุการพัฒนาอย่างยั่งยืน
• หลักการและแนวทางการพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืนของโครงการหลวง (โครงการหลวงโมเดล)
• กระบวนการดำเนินงานพัฒนาพื้นที่สูงของโครงการหลวง

ส่วนที่ 2 : องค์ความรู้และเทคโนโลยีในการพัฒนาพื้นที่สูง

• ระบบการเกษตรบนพื้นที่สูง
• รายสาขาวิชา ทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม

ส่วนที่ 3 : การประยุกต์ใช้หลักและแนวทางการพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืนของโครงการหลวง ในการพัฒนาพื้นที่สูงในแต่ละบริบท

    

 หลักสูตร ปี 2566-2567 ประกอบด้วย 

หลักสูตร Royal Project International Workshop จำนวน 5 หลักสูตร ได้แก่

• Application of the Royal Project Sustainable Highland Development Model in an Unsettled and Unpredictable VUCA World
• The Sustainable Highland Arabica Coffee Industry Development
• Highland Best Sustainable Agricultural Practices Today for Better Future Development
• Go Organic: The Challenges of Organic Production and Marketing
• Mainstreaming Leaving No One Behind in Sustainable Highland Development มีผู้เข้าร่วมทั้งสิ้น 153 คน จาก 15 ประเทศ ได้แก่ เมียนมา สปป.ลาว กัมพูชา เวียดนาม มาเลเซีย อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ จีน บังคลาเทศ ภูฏาน เนปาล ศรีลังกา ติมอร์-เลสเต คีร์กีซสถาน และไทย

หลักสูตรการเรียนรู้ระยะสั้นในรูปแบบ RPF CAMP

• วิถีเกษตรอย่างยั่งยืน ดี อร่อย แบบโครงการหลวง สำหรับนักศึกษา จาก National Chung Hsing University (NCHU) จำนวน 9 คน
• สถานีวิจัยเกษตรหลวงอ่างขาง มนต์ขลังแห่งพืชพรรณและพันธุ์ไม้ สำหรับนักเรียนจากโรงเรียนดรุณสิขาลัย โรงเรียนนวัตกรรมแห่งการเรียนรู้ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี กรุงเทพฯ จำนวน 165 คน

หลักสูตรสำหรับนักศึกษาฝึกงาน

เพื่อเตรียมความพร้อม สร้างการรับรู้ และเข้าใจหลักการพระราชทาน และหลักการทำงานของมูลนิธิโครงการหลวง ก่อเกิดประโยชน์ต่อการศึกษาและเสริมสร้างทักษะที่จำเป็นต่อการประกอบวิชาชีพในอนาคต จำนวน 6 รุ่น จาก 17 มหาวิทยาลัย นักศึกษาไทย 287 คน นักศึกษาต่างชาติ 2 คน ทั้งนี้ดำเนินการฝึกงานนพื้นที่สถานีฯ/ศูนย์ 27 แห่ง และส่วนกลาง 7 หน่วยปฏิบัติการ