วันที่ 21 กันยายน 2567 พลเอก กัมปนาท รุดดิษฐ์ องคมนตรี เลขาธิการ และประธานกรรมการบริหารมูลนิธิโครงการหลวง เดินทางไปยังศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหนองเขียว ซึ่งตั้งอยู่ในเขตบ้านใหม่สามัคคี ตําบลเมืองนะ อําเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อติดตามความก้าวหน้า พื้นที่แห่งนี้ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พร้อมด้วยสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. 2523 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมรับหมู่บ้านแห่งนี้ไว้ในการดูแลของโครงการหลวง เพื่อช่วยเหลือปัญหาการขาดแคลนน้ำ ด้วยลักษณะพื้นที่ถูกโอบล้อมด้วยภูเขาหินปูน ไม่มีแหล่งน้ำ เกษตรกรอาศัยเพียงน้ำฝนในการเพาะปลูก และเก็บไว้เพื่อการอุปโภค นอกจากนี้ ราษฎรยังยากจน เด็กส่วนใหญ่เป็นโรคขาดสารอาหาร ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหนองเขียวจึงจัดตั้งขึ้นในปีเดียวกันนั้น โดยเริ่มจากการจัดสรรที่ดินทำกินให้แก่ราษฎร ในปี พ.ศ.2527 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พร้อมด้วยสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงติดตามการวางแผนการจัดหาแหล่งน้ำ พร้อมพระราชทานสิ่งของแก่ผู้ปฏิบัติงานของโครงการหลวง ทอดพระเนตรแผนพัฒนาที่ดินบนเนื้อที่ 3,000 ไร่ ให้แก่ราษฎร 210 ครัวเรือน เพื่อใช้ทำกินและอยู่อาศัย ต่อมา ในปี พ.ศ. 2535 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมอีกครั้งและมีพระราชกระแสรับสั่งให้กรมชลประทานเร่งดำเนินการสร้างอ่างเก็บน้ำ เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของราษฎร จากนั้นระหว่าง พ.ศ. 2543-2551 จึงมีการจัดสร้างอ่างเก็บน้ำ ความจุ 25,000 ลบ.ม. และระบบท่อส่งน้ำจากฝายผาแดง ซึ่งเป็นต้นทางของน้ำที่นำส่งมายังพื้นที่ ฝายห้วยเย็น และฝายแม่มะหลอด กระทั่งปี พ.ศ. 2562 โครงการหลวงได้ประสานขอหน่วย นพค.32 สร้างบ่อเก็บน้ำอีก 3 บ่อ เพื่อกระจายน้ำไปใช้ในแปลงเกษตรในบริเวณ ด้วยปัจจุบันความต้องการใช้น้ำเพิ่มขึ้น และปัญหาจากการเปลี่ยนแปลงของโลก ทำให้ปริมาณน้ำลดลง ซึ่งส่งผลการขาดแคลนน้ำในฤดูแล้ง องคมนตรีจึงมอบแนวทางแก่โครงการหลวงหนองเขียว และหน่วยงานในพื้นที่ให้ทำการวิเคราะห์บริบทพื้นที่และบริบทของปัญหา เพื่อวางแผนการแก้ไขปัญหาที่ตรงจุด เร่งดำเนินการในงานเร่งด่วน โดยยึดพระราชประสงค์และแนวทางพระราชทานขององค์นายกกิตติมศักดิ์ของโครงการหลวงทั้งสองพระองค์ สำหรับการพัฒนาอาชีพ โครงการหลวงหนองเขียวส่งเสริมพืชผัก สมุนไพร ผลไม้ พืชไร่ ไม้ดอกเมืองหนาว จำนวน 33 ชนิด อาทิ แก้วมังกร ฟิก ฟักทองญี่ปุ่น กลอริโอซ่า ว่านสี่ทิศ พร้อมไปกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตครอบคลุมประชากรชาวไทยภูเขาเผ่าคะฉิ่น อาข่า ลาหู่ ลีซู จีนยูนนาน ไทยใหญ่ และละว้า รวม 4 หมู่บ้าน จำนวนกว่า 16,000 คน ทำให้ครัวเรือนมีรายได้เฉลี่ยในปัจจุบันสูงกว่าเกณฑ์ชี้วัดความยากจนของประเทศ

องคมนตรียังได้ติดตามโครงการก่อสร้างโรงงานต้นแบบการผลิตเชื้อเพลิงชีวมวลประสิทธิภาพสูง โดยโครงการหลวงดำเนินการเป็นโครงการศึกษาวิจัยการประยุกต์ใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีการผลิตเชื้อเพลิงชีวมวลประสิทธิภาพสูง หรือ ถ่านชีวภาพ เพื่อเป็นแหล่งพลังงานความร้อนในโรงงานอุตสาหกรรม การดำเนินโครงการนี้ยังเป็นการต่อยอดตามหลักการพระราชทาน “ป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง” เกษตรกรสามารถนำวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร เช่น ซังข้าวโพด ไม้จากการตัดแต่งกิ่ง ที่ต้องเผาทำลายมาทำเป็นเชื้อเพลิง เป็นการลดต้นทุนพลังงาน ลดการปล่อยคาร์บอน และยังลดมลภาวะทางอากาศจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก หรือ PM 2.5 อีกด้วย

ในช่วงบ่ายองคมนตรี ได้เดินทางไปตรวจเยี่ยมศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยลึก อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ในอดีตพื้นที่นี้มีชาวเขาเผ่าม้งอพยพมาจากบ้านบ่อเหล็ก อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ เนื่องจากที่ทำกินเดิมไม่เหมาะสมแก่การเพาะปลูก จึงขอพระราชทานที่อยู่อาศัยและทำกิน ในปี พ.ศ. 2523 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้จัดตั้งศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยลึก เพื่อส่งเสริมอาชีพเกษตรแก่ราษฎรในพื้นที่ ปัจจุบันมีประชากรเป็นชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง ลาหู่ ปกาเกอะญอ และคนเมือง ปลูกพืชผัก ไม้ดอกเมืองหนาวจากฐานความรู้ที่เหมาะสม และโครงการหลวงห้วยลึกยังเป็นแหล่งคัดเลือกพันธุ์พืช โดยปีนี้ได้ขึ้นทะเบียนพันธุ์ไม้ดอก 1 พันธุ์คือ เบญจมาศ พันธุ์ Royal One รวมทั้งยังเป็นแหล่งผลิตกิ่งพันธุ์เบญจมาศเพื่อส่งเสริมแก่เกษตรในพื้นที่ต่าง ๆ ของโครงการหลวง นอกจากนี้ยังมี ฝรั่งไส้แดง ที่ได้นำพันธุ์มารวบรวมและปลูกทดสอบเพื่อคัดเลือกพันธุ์ที่เหมาะสม เมื่อสำเร็จจะได้นำไปปลูกยังศูนย์พัฒนาโครงการหลวงเลอตอ