วันพฤหัสบดีที่ 16 พฤษภาคม 2567 พลเอก กัมปนาท รุดดิษฐ์ องคมนตรี เลขาธิการ และ ประธานกรรมการบริหารมูลนิธิโครงการหลวง เดินทางไปตรวจเยี่ยมและติดตามการดำเนินงานของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงพระบาทห้วยต้ม อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน ซึ่งเป็นหนึ่งในศูนย์พัฒนาโครงการหลวง 39 แห่งของโครงการหลวง

โครงการหลวงพระบาทห้วยต้ม เริ่มดำเนินงานมาตั้งแต่ พ.ศ. 2521 โดย พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรบ้านพระบาทห้วยต้ม  ซึ่งเป็นพื้นที่แห้งแล้ง ราษฎรส่วนใหญ่อพยพมาจากอำเภอแม่ระมาด และอำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก มีสภาพยากจนและไม่มีที่ดินทำกิน พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชดำริความว่า “หมู่บ้านแห่งนี้ขาดแคลนที่ดินทำกิน ชาวบ้านเป็นโรคขาดสารอาหารโดยเฉพาะเด็กเล็ก ๆ และชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงได้อพยพมาอยู่รวมกันเช่นนี้ เป็นผลที่ดีในการหักล้างทำลายป่า ลดพื้นที่ปลูกฝิ่นทางอ้อม จะได้ไม่ไปรับจ้างชาวเขาเผ่าอื่นอีกด้วย” จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับหมู่บ้านพระบาทห้วยต้มให้อยู่ภายใต้การดูแลของมูลนิธิโครงการหลวง หลังจากนั้นได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรที่บ้านพระบาทห้วยต้มอีก 2 ครั้ง ในปี พ.ศ. 2522 และ 2523

การปฏิบัติงานของโครงการหลวงพระบาทห้วยต้ม ครอบคลุมพื้นที่เขต 3 ตำบล 34 หมู่บ้าน ประชากรเป็นชาวปกาเกอะญอ และชาวพื้นเมือง รวม 7,000 ครัวเรือน 21,400 คน เกษตรกรได้รับการส่งเสริมอาชีพปลูกผัก ไม้ผล พืชสมุนไพร พืชไร่ และกัญชง ภายใต้มาตรฐานการเพาะปลูกที่ดี และมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ผลผลิตที่สร้างรายได้หลัก ได้แก่ พริกเม็กซิกันเผ็ด แตงกวาญี่ปุ่น คะน้าฮ่องกงอินทรีย์ มะละกอพันธุ์พีศูนย์ศูนย์แปด (Poo8) มะม่วงนวลคำ มะม่วงอาร์ทูอีทู นอกจากนี้ โครงการหลวงพระบาทห้วยต้ม ได้น้อมนำแนวพระราชดำริตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนให้เกิดการพึ่งพาตนเอง สร้างความเข้มแข็งทั้งด้านวัฒนธรรม การศึกษา และสาธารณสุข ร่วมกับหน่วยราชการและชุมชนจัดตั้งสหกรณ์การเกษตรโครงการหลวงพระบาทห้วยต้ม จำกัด ซึ่งได้รับการรับรองมาตรฐานจาก กรมส่งเสริมสหกรณ์ อยู่ในระดับดีเลิศ ปัจจุบันมีสมาชิกรวม 537 คน

หลังจากการประชุม องคมนตรีได้เยี่ยมชมบูธของภาคชุมชน โดยมีการจัดแสดงผลิตภัณฑ์ใหม่ ได้แก่ ผ้าทอตีนจก ผ้าย้อมดิน โดยใช้ดินสีแดงในพื้นที่มาย้อมให้เกิดสีสันสวยงาม การทอผ้าที่ใช้การย้อมสีจากวัตถุดิบตามธรรมชาติในท้องถิ่นและการแปรรูปผ้าทอ การสาธิตการตีเครื่องเงิน ซึ่งสืบทอดมาตั้งแต่บรรพบุรุษ มีลวดลายที่เป็นเอกลักษณ์ของชนเผ่าปกาเกอะญอ นอกจากนี้ ยังมีการทำเครื่องประดับจากกะลามะพร้าว เครื่องจักสานและแปรรูปเฟอร์นิเจอร์ไม้ไผ่ ทำให้เกษตรกรของโครงการหลวงพระบาทห้วยต้ม มีรายได้ทั้งภาคการเกษตรและนอกภาคการเกษตรในระยะ 7 เดือนที่ผ่านมา คิดเป็นมูลค่ากว่าห้าล้านบาท

พร้อมทั้งได้ตรวจเยี่ยมพื้นที่ภายในบริเวณโครงการหลวงพระบาทห้วยต้ม ได้แก่ พื้นที่ก่อสร้างอาคารคัดบรรจุ ซึ่งได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากจังหวัดลำพูน  เพื่อเป็นสถานที่รวบรวมและคัดบรรจุผลผลิตของเกษตรกร เพื่อส่งจำหน่ายผ่านโครงการหลวง รวมทั้งร้านอาหาร โรงเรียน ภายในพื้นที่ แปลงปลูกมะละกอพันธุ์พีศูนย์ศูนย์แปด (P008) ซึ่งเป็นพันธุ์ที่โครงการหลวงได้วิจัยสำเร็จ และนำออกส่งเสริมให้แก่เกษตรกร ผลเป็นรูปทรงกระบอก เนื้อข้างในเมื่อสุกจะมีสีเหลืองอมส้มรสชาติหวาน กลิ่นหอม เนื้อหนา รวมทั้งแปลงปลูกแตงกวาญี่ปุ่น ระบบ Substrate culture ก่อนเดินทางกลับ